Cookie Consent คืออะไร? สิ่งสำคัญที่ทุกเว็บไซต์ต้องมี

เวลาที่คุณเข้าไปที่เว็บไซต์อะไรก็ตาม หรือแม้แต่เว็บไซต์ของ ANGA ที่คุณกำลังอ่านอยู่ในขณะนี้ก็ตาม หากคุณเข้าไปยังเว็บไซต์ดังกล่าวครั้งแรก คุณคงจะเห็นว่ามีแถบเมนูเด้งขึ้นมาจากด้านล่างและมีข้อความว่า “เว็บไซต์นี้มีการใช้งานคุกกี้” และแนะนำให้คุณกด “ยอมรับ” แต่ก็มีบางเว็บไซต์ที่มีตัวเลือก “ไม่ยอมรับ” และ “ตั้งค่าคุกกี้” ให้ด้วย ซึ่งคุกกี้ (Cookies) นี้ ไม่ใช่คุกกี้ที่เราเอามาทานคู่กับนมอย่างแน่นอน แต่เป็นไฟล์ที่ใช้ในการเก็บข้อมูลผู้ใช้งานเว็บไซต์ต่างหาก

นโยบายขอความยินยอมในการจัดเก็บคุกกี้ หรือ Cookie Consent คืออะไร? ทำไมถึงแสดงอยู่บนทุกเว็บไซต์ที่เราเข้าไปเลย, ทำไมต้องเก็บ Cookie Consent, ข้อดี-ข้อเสียของการใช้งาน Cookie Consent คืออะไร, เว็บไซต์ที่ต้องมี Cookie Consent คือเว็บไซต์แบบไหน มาหาคำตอบกันได้ในบทความนี้เลย

Cookie Consent คืออะไร

Cookie Consent คือนโยบายการขอความยินยอมจากผู้ใช้งาน ในการให้เว็บไซต์ใช้งานคุกกี้เพื่อเก็บข้อมูลและไฟล์ต่าง ๆ ของผู้ใช้งานขณะที่เข้ามาอยู่บนเว็บไซต์ โดยที่ผู้ใช้งานสามารถเลือกได้ว่าจะยินยอมให้ใช้งานคุกกี้ทั้งหมด, ไม่ยินยอมให้ใช้งานคุกกี้ หรือจะตั้งค่าเลือกยินยอมบางเฉพาะคุกกี้ก็ได้เช่นกัน ซึ่ง Cookie Consent จะอยู่ในลักษณะของ Banner ที่เด้งขึ้นมาบนหน้าเว็บไซต์ ในขณะที่ผู้ใช้งานเข้าไปใช้งานไม่กี่วินาที ซึ่งข้อความภายในแบนเนอร์จะต้องถูกระบุอย่างชัดเจนว่ามีเว็บไซต์นี้มีการใช้งานคุกกี้ และเก็บข้อมูลไปใช้ในจุดประสงค์ใดบ้าง

เหตุผลต้องมี Cookie Consent เป็นเพราะว่าไฟล์คุกกี้จัดเป็นข้อมูลส่วนบุคคลประเภทหนึ่ง ซึ่งตามกฎหมาย PDPA (Personal Data Protection Act) หรือข้อกำหนดในพระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 นั้น ได้ระบุว่าผู้ควบคุมข้อมูลส่วนบุคคล (เจ้าของเว็บไซต์) จะต้องมีการทำ Cookie Concent เพื่อขอความยินยอมเก็บข้อมูลจากบุคคลนั้น ๆ ก่อนทุกครั้งนั่นเอง

คุกกี้จะมีการเก็บข้อมูลอยู่ 3 ประเภท ดังนี้

1. ข้อมูลของผู้ใช้งาน : ข้อมูลส่วนบุคคล (ชื่อ-นามสกุล อีเมล เบอร์โทรศัพท์), IP Address, อุปกรณ์ที่ใช้งาน (รุ่น ระบบปฏิบัติการ เบราว์เซอร์) และข้อมูลการเข้าสู่ระบบ (ชื่อผู้ใช้งานและรหัสผ่าน)
2. ข้อมูลด้านพฤติกรรมการใช้งาน : ประวัติการเยี่ยมชมเว็บไซต์บนหน้าต่าง ๆ , สินค้าที่เคยเยี่ยมชม, ข้อมูลการซื้อสินค้า, ระยะเวลาที่ใช้งานบนเว็บไซต์, การค้นหา และการคลิก เป็นต้น
3. ข้อมูลอื่น ๆ : วันที่และเวลาที่ผู้ใช้เข้าใช้งานเว็บไซต์, แหล่งที่มาของผู้ใช้งาน เช่น มาจาก Social Media, โฆษณา, อีเมล หรือเว็บไซต์อื่น

Cookie มีกี่ประเภท? แบบไหนต้องขอ Consent บ้าง 

Cookie แบ่งออกเป็น 4 ประเภทหลัก ๆ คือ Necessary Cookies, Functionality Cookies, Performance Cookies และ Advertising Cookies สำหรับคุกกี้ที่จำเป็นต้องขอความยินยอมจากผู้ใช้งานก็คือทั้งหมด ยกเว้น Necessary Cookies แล้วเพราะอะไรทำไมการใช้ Necessary Cookies จึงไม่จำเป็นต้องขอ Consent จากผู้ใช้งาน แต่คุกกี้ประเภทอื่น ๆ ต้องขอล่ะ? ตามไปอ่านรายละเอียดกันต่อได้เลย

1. Necessary Cookies

Necessary Cookies คือคุกกี้ที่ทุกเว็บไซต์ต้องมี เพราะจำเป็นต่อการใช้งานเว็บไซต์ ถ้าไม่มี Necessary Cookies เว็บไซต์ก็จะไม่สามารถใช้งานได้อย่างลื่นไหลและปลอดภัย เช่น การเก็บข้อมูลการเข้าสู่ระบบ, การเก็บข้อมูลภาษาของผู้ใช้ หรือการเก็บข้อมูลสินค้าในตะกร้า เป็นต้น ซึ่งคุกกี้ประเภทนี้ ไม่จำเป็นต้องได้รับความยินยอมจากผู้ใช้งานก่อน แต่ก็ต้องมีการแจ้งให้ทราบว่ามีการใช้งาน ทั้งนี้ ผู้ใช้สามารถเลือกปิดกั้น Necessary Cookies ได้ แต่ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นคือผู้ใช้อาจจะใช้งานเว็บไซต์ได้ยากลำบากมากขึ้น เนื่องจากฟังก์ชันบางอย่างอาจไม่ทำงานได้

2. Functionality Cookies

Functionality Cookies หรือ Preferences Cookies คือคุกกี้ที่จะเข้ามาช่วยส่งเสริมประสิทธิภาพการทำงานของฟังก์ชันต่าง ๆ ให้ทำงานได้ดียิ่งขึ้นและตอบโจทย์ผู้ใช้งานมากขึ้น เช่น การจดจำการตั้งค่าเกี่ยวกับตัวอักษร เลย์เอาต์ หรือธีมที่ผู้ใช้งานเลือกไว้, การแนะนำเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับความสนใจของผู้ใช้งาน, จดจำประวัติการเข้าชม, จดจำบัญชีที่ใช้ในการเข้าสู่ระบบ ฯลฯ โดยคุกกี้ประเภทนี้จะต้องขอความยินยอมจากผู้ใช้งานก่อน ขึ้นอยู่กับว่าคุกกี้มีความละเมิดความเป็นส่วนตัวมากน้อยแค่ไหน

3. Performance Cookies

Performance Cookies, Statistics Cookies หรือ Analytical Cookies เป็นคุกกี้ที่เก็บรวบรวมข้อมูลรูปแบบการใช้งานเว็บไซต์ โดยที่ไม่มีการระบุตัวตนของผู้ใช้งาน อาทิ หน้าเว็บที่เข้าชม, จำนวนผู้เข้าชมในแต่ละหน้า, ระยะเวลาที่ใช้งานในแต่ละหน้า, แหล่งที่มาของผู้ใช้, เบราว์เซอร์ที่ใช้งาน หรืออุปกรณ์ที่ใช้งาน เป็นต้น ซึ่งคุกกี้ประเภทนี้จะต้องขอความยินยอมของผู้ใช้งานก่อน เพราะมีแนวโน้มที่จะรุกล้ำความเป็นส่วนตัวของผู้ใช้งานได้

4. Advertising Cookies

Advertising Cookies หรือ Targeting Cookies คือคุกกี้ที่ใช้ในการติดตามพฤติกรรมของผู้ใช้งาน ว่ามีการใช้งานเว็บไซต์แบบใดบ้าง มีความสนใจสินค้าอะไร ชอบเข้าชมหน้าเว็บไซต์ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับอะไร หยิบสินค้าอะไรใส่ตะกร้า ซื้อสินค้าอะไรไป และรวมไปถึงข้อมูลประชากรของผู้ใช้งาน อย่างเพศ อายุ และรายได้ เพื่อนำข้อมูลไปใช้ในการยิงโฆษณาที่ตรงกับความสนใจของผู้ใช้งาน แน่นอนว่าคุกกี้ประเภทนี้มีการละเมิดความเป็นส่วนตัว ดังนั้น จึงจำเป็นที่จะต้องขอความยินยอมจากผู้ใช้งานก่อนเช่นเดียวกัน

เว็บไซต์แบบไหนที่ต้องขอ Cookie Consent ?

เว็บไซต์ทุกเว็บไซต์จะต้องมีการขอ Cookie Consent จากผู้ใช้งาน ไม่ว่าจะเป็นเว็บไซต์ข่าว, เว็บไซต์ธุรกิจ หรือเว็บไซต์ให้บริการฟรีก็ตาม หากมีงานใช้คุกกี้ที่ละเมิดความเป็นส่วนตัวของผู้ใช้งาน อาทิ Advertising Cookies, Performance Cookies, Functionality Cookies หรืออื่น ๆ ยกเว้น Necessary Cookies (คุกกี้จำเป็น) ไม่ต้องขอความยินยอม อย่างไรก็ตามจะต้องมีการแจ้งให้ผู้ใช้งานทราบว่ามีการเก็บคุกกี้ประเภทใดบ้าง และนำข้อมูลไปใช้เพื่อจุดประสงค์ใด เพื่อให้ผู้ใช้งานสามารถตัดสินใจได้ว่าจะยินยอมหรือไม่ยินยอมให้ใช้งานคุกกี้

หรือเว็บไซต์ที่เข้าข่ายมีการกระทำต่อไปนี้

• เว็บไซต์ที่มีการเก็บข้อมูลส่วนบุคคลของบุคคลที่อยู่ในประเทศไทย
• เว็บไซต์ที่มีการเสนอขายสินค้าหรือบริการให้แก่เจ้าของข้อมูลส่วนบุคคลที่อยู่ในประเทศไทย
• เว็บไซต์ที่มีการติดตามพฤติกรรมของเจ้าของข้อมูลส่วนบุคคลที่เกิดขึ้นในประเทศไทย

สำหรับเว็บไซต์ใดที่ไม่ได้มีการขอ Cookie Consent หรือ ไม่ปฏิบัติตามกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (PDPA) อาจจะถูกผู้ใช้งานเรียกร้องค่าเสียหาย, เสียค่าปรับทางแพ่ง (สูงสุด 1% ของรายได้ในปีที่ผ่านมา หรือ 50 ล้านบาท), ถูกสั่งระงับการให้บริการ หรือถูกดำเนินคดีอาญาได้ โดยจะขึ้นอยู่กับความเสียหายที่เกิดขึ้นและประวัติการกระทำความผิดเป็นหลัก

อนาคตของ Cookie Consent และการยิงแอดจะเป็นอย่างไร?

“อนาคตของ Cookie Consent อาจจะมีการเปลี่ยนแปลงไปเรื่อย ๆ ครับ เพราะกฎหมายความเป็นส่วนตัวของข้อมูลกำลังเข้มงวดขึ้น ซึ่งอาจทำให้ทุกอย่างยากขึ้นได้ แต่ไม่ห่วงมากครับ เพราะทุกอย่างมี Solution ออกมาเรื่อย ๆ เพื่อช่วยให้เรายังคงยิงแอดได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป

ตัวอย่างเช่น Google ได้พัฒนาวิธีการตัว Modelling Method ที่ไม่ต้องพึ่งพา Cookies อย่างเต็มที่และ Facebook ก็มี Conversion API ที่ช่วยให้เราติดตามการแปลงโดยไม่จำเป็นต้องใช้ Cookies ที่เบราว์เซอร์ เทคโนโลยีเหล่านี้ช่วยให้เรายังคงติดตามผลและปรับปรุงแคมเปญโฆษณาได้แม้ว่าจะมีข้อจำกัดเรื่องการใช้งาน Cookies โดยใช้ Data & Machine Learning เข้ามาช่วย” – Tanin Chulasub | Head of Performance Marketing

บทสรุป

สรุปได้ว่า Cookie Consent คือการขอความยินยอมในการใช้คุกกี้เพื่อเก็บข้อมูลส่วนตัวของผู้ใช้งาน โดยแต่ละเว็บไซต์จะมีการใช้งานคุกกี้และเก็บข้อมูลไม่เหมือนกัน หากถามว่า “ถ้ายอมรับคุกกี้ อันตรายไหม?” ในฐานะของผู้ใช้งาน ตอบได้เลยว่าโดยส่วนใหญ่ไม่อันตรายแต่อย่างใด แต่ก็มีคุกกี้บางประเภทที่ละเมิดความเป็นส่วนตัวของผู้ใช้งานได้ ดังนั้น ก่อนที่จะกดยอมรับให้ใช้งานคุกกี้ คุณจึงควรที่จะอ่านรายละเอียดก่อน ส่วนในมุมของเจ้าของเว็บไซต์ก็คือคุณจะต้องทำแบนเนอร์หรือป้ายแจ้งผู้ใช้งานว่าเว็บไซต์นี้มีการใช้งานคุกกี้เพื่อจุดประสงค์ใด พร้อมกับมีปุ่มให้กด “ยินยอม”, “ไม่ยินยอม” และ “ตั้งค่าคุกกี้” ให้กับผู้ใช้งานเลือกด้วย